Bột năng làm từ gì? Đọc để nấu món với bột năng ngon như đầu bếp

Bột năng làm từ gì? Bột năng được tạo thành từ tinh bột của củ mì (hay củ sắn). Đây là nguyên liệu quen thuộc trong gian bếp Việt, góp mặt trong vô số món ăn từ bánh, chè, súp đến nước sốt. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rõ nguồn gốc và thành phần của loại bột này.

Bột năng làm từ gì?

Bột năng là một loại bột tinh chế từ củ sắn, hay còn gọi là củ khoai mì. Tùy theo vùng miền, loại bột này có các tên gọi khác nhau: người dân miền Nam gọi là bột năng, người dân miền Bắc gọi là bột sắn hoặc bột đao, còn miền Trung lại gọi là bột lọc. Bột năng thường được sử dụng trong nấu ăn để tạo độ sánh, làm các loại bánh như bánh bột lọc, bánh da lợn hoặc làm các món chè, soup và nhiều món ăn khác.

Để biết cụ thể bột năng làm từ gì, hãy tham khảo quy trình sản xuất bột năng như sau:

  • Thu hoạch củ mì: Củ mì được thu hoạch khi đã trưởng thành, thường sau 8 - 12 tháng trồng.
  • Rửa sạch và gọt vỏ: Củ mì được rửa sạch và gọt vỏ để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất.
  • Nạo hoặc xay: Củ mì được nạo hoặc xay nhuyễn để lấy tinh bột.
  • Lắng và lọc: Hỗn hợp xay nhuyễn được pha loãng với nước và để lắng. Tinh bột sẽ lắng xuống đáy, sau đó được tách ra và lọc sạch.
  • Phơi khô: Tinh bột được phơi khô dưới ánh nắng mặt trời hoặc bằng máy sấy để loại bỏ độ ẩm.
  • Sàng và nghiền mịn: Tinh bột khô được sàng và nghiền mịn để tạo thành bột năng.
Bột năng là một loại bột tinh chế từ củ sắn
Bột năng là một loại bột tinh chế từ củ sắn

Bột năng dùng để làm gì?

Khi biết được bột năng làm từ gì, bạn sẽ biết bột này có tính chất dẻo dai, kết dính tốt và tạo độ sánh mịn, được ứng dụng đa dạng trong chế biến món ăn, từ bánh, chè, súp, nước sốt cho đến các món tráng miệng hấp dẫn.

Bột năng dùng làm bánh

Bột năng là một nguyên liệu phổ biến trong việc làm bánh nhờ khả năng tạo độ dai và kết dính tốt. Dưới đây là một số loại bánh phổ biến được làm từ bột năng:

  • Bánh bột lọc: Đây là loại bánh truyền thống của miền Trung, đặc biệt là Huế. Bánh có vỏ ngoài dai dai, trong suốt, nhân tôm thịt được gói trong lá chuối và hấp chín.
  • Bánh da lợn: Loại bánh ngọt nhiều lớp, thường có màu sắc bắt mắt từ lá dứa, đậu xanh hoặc khoai môn. Các lớp bánh mềm mại, dẻo dẻo.
  • Bánh trôi: Bánh trôi miền Bắc thường dùng bột năng kết hợp với bột nếp để tạo độ dẻo. Nhân bánh là viên đường, sau khi luộc, bánh được lăn qua mè rang và dừa nạo.
  • Bánh xu xê (bánh phu thê): Loại bánh truyền thống trong các dịp lễ cưới hỏi, được làm từ bột năng, có nhân đậu xanh, dừa nạo và được gói trong lá dứa hoặc lá chuối.
  • Bánh bột năng chiên: Đây là một loại bánh ngọt, có nhân thịt hoặc đậu xanh, sau khi hấp chín sẽ được chiên vàng giòn.

Bột năng dùng để chế biến món ăn

Nhiều người thắc mắc bột năng làm từ gì mà trở thành nguyên liệu linh hoạt có thể được sử dụng trong nhiều loại món ăn khác nhau. Dưới đây là một số món ăn phổ biến:

  • Soup hấp dẫn: Bột năng thường được sử dụng làm đặc thêm cho các loại soup như soup hải sản, thịt gà, rau cải, tạo độ sánh và ngậy cho nồi soup.
  • Món xào và kho: Bột năng có thể được sử dụng để làm đặc nước xào hoặc kho, như món xào rau cải, xào hải sản hay các món kho như thịt kho tàu, thịt kho trứng, tạo độ đặc và đậm đà cho nước sốt.
  • Món chiên giòn: Bột năng thường được sử dụng trong các món chiên giòn như cá chiên giòn, gà chiên bơ, tạo lớp vỏ giòn và hấp dẫn.
  • Chế nước sốt: Bột năng thường được sử dụng làm đặc nước sốt trong các món hấp như hấp hải sản, hấp gà hoặc các món xào cần độ sánh mịn.
Bột năng là nguyên liệu được dùng để làm rất nhiều món ngon
Bột năng là nguyên liệu được dùng để làm rất nhiều món ngon

Bột năng dùng để nấu chè

Bột năng thường được sử dụng để nấu chè và đóng vai trò quan trọng trong việc tạo độ sánh và ngọt dịu cho món chè. 

  • Làm đặc chè: Bột năng thường được sử dụng để làm đặc cho nước chè, tạo ra một kết cấu đặc hơn mà không làm thay đổi hương vị tự nhiên của nguyên liệu. Để làm điều này, bạn có thể pha bột năng với một ít nước hoặc nước cốt dừa để tạo thành hỗn hợp sệt, sau đó khuấy đều vào nước chè đang sôi.
  • Tạo độ sánh: Bột năng cũng giúp tạo độ sánh cho chè, làm cho chè trở nên mềm mịn và hấp dẫn hơn. Khi khuấy vào nước chè, bột năng sẽ hấp thụ nước và đông lại, tạo ra một kết cấu sánh mịn.
  • Điều chỉnh độ ngọt: Bột năng được sử dụng như một nguyên liệu để điều chỉnh độ ngọt của chè. Bạn có thể pha bột năng với một ít nước và đường, sau đó khuấy vào chè để tạo ra một lớp đường sệt ngọt tự nhiên.

Phân biệt bột năng và các loại bột khác

Bột năng là nguyên liệu quen thuộc trong nhiều món ăn Việt Nam, từ bánh, chè, súp đến nước sốt. Tuy nhiên, nhiều người dễ nhầm lẫn bột năng với các loại bột khác như bột mì, bột bắp, bột sắn dây và bột gạo. Để phân biệt bột năng với các loại bột khác, bạn cần hiểu được bột năng làm từ gì cùng các đặc điểm của nó.

Phân biệt bột năng và bột mì

  • Bột năng có độ mịn kém hơn so với bột mì, thường thô hơn khi nhìn bằng mắt thường.
  • Khi hòa vào nước, bột năng tạo hỗn hợp có độ sánh cao, trong khi bột mì thường xốp và giãn nở.
  • Bột năng với độ trắng tự nhiên cao hơn bột mì.
Bạn có thể chú ý bột năng làm từ gì và các đặc điểm các loại bột để so sánh
Bạn có thể chú ý bột năng làm từ gì và các đặc điểm các loại bột để so sánh

Phân biệt bột năng và bột bắp

  • Khi biết bột năng làm từ bột gì, bạn sẽ thấy bột năng thường kém mịn hơn và không nhẹ như bột bắp.
  • Khi hòa vào các dung dịch axit như giấm, nước chanh, bột năng vẫn tạo được sự kết dính, trong khi bột bắp không.
  • Bột năng có khả năng kết dính và tạo độ đặc cao hơn bột bắp và có thể thay thế cho nhau trong một số món ăn.

Phân biệt bột năng và bột sắn dây

  • Bột sắn dây thường có kết cấu to hơn so với bột năng.
  • Loại bột này có vị nhạt và mùi đặc trưng, thường được sử dụng trong nước giải khát hoặc một số món chè để tạo độ kết dính.
Bột sắn dây thường có kết cấu to hơn so với bột năng
Bột sắn dây thường có kết cấu to hơn so với bột năng

Phân biệt bột năng và bột gạo

  • Bột gạo màu đục và không trắng như bột năng.
  • Bột gạo không dẻo và dai như bột năng, dễ phân biệt.

Cách sử dụng bột năng đúng cách

Khi sử dụng bột năng, việc hiểu bột năng làm từ gì hay bột năng làm bằng gì rồi cân đo tỷ lệ là rất quan trọng để đảm bảo món ăn hoàn hảo.

Trong trường hợp làm bánh, chả, miến và các món tương tự, quan trọng nhất là đọc kỹ hướng dẫn để điều chỉnh lượng nước và bột năng. Điều này giúp tạo ra kết cấu vừa đủ, không quá cứng cũng không quá nhão, khiến cho món ăn trở nên hấp dẫn hơn.

Còn đối với các món như súp, chè, nước sốt, lagu, việc pha loãng bột năng với nước trước khi sử dụng là quan trọng. Bước này giúp tạo ra sự đặc dẻo cho món ăn một cách tự nhiên, không làm thay đổi hương vị mà vẫn đảm bảo chất lượng.

Tuy nhiên, cần lưu ý bột năng làm từ gì và việc sử dụng quá nhiều bột năng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là đối với nhóm đối tượng như người già, người béo phì, người tiểu đường và trẻ em nhỏ tuổi. 

Cách làm bột năng tại nhà

Hiểu được cách làm bột năng tại nhà sẽ giúp bạn trả lời được câu hỏi “bột năng làm từ gì”.

Nguyên liệu:

  • 5kg củ sắn (khoai mì)
  • Bàn mài củ sắn
  • 1 tấm vải sạch
  • Lưới lọc
  • Máy xay nhuyễn (tùy chọn)

Cách làm bột năng:

Bước 1: Sơ chế củ sắn

  • Lựa chọn củ sắn tươi ngon, không bị dập nát, thối rữa.
  • Gọt vỏ sắn, rửa sạch với nước nhiều lần để loại bỏ bụi bẩn.
  • Ngâm sắn đã gọt vỏ trong nước khoảng 2 tiếng để loại bỏ độc tố và giúp sắn mềm hơn.
  • Vớt sắn ra, rửa lại một lần nữa cho sạch và để ráo nước.

Bước 2: Làm bột năng

  • Dùng bàn mài để mài củ sắn thành bột.
  • Hòa bột củ sắn với 10 lít nước sạch và lọc lấy nước với một tấm vải sạch.
  • Để phần nước đã lọc khoảng 1 giờ để bột lắng xuống.
  • Sau khi bột lắng xuống, cẩn thận loại bỏ phần nước trong, chỉ giữ lại phần bột lắng dưới đáy.
Quá trình lọc và lấy phần bột trắng
Quá trình lọc và lấy phần bột trắng

Bước 3: Đem đi phơi nắng

  • Phơi phần bột sắn đã lắng dưới ánh nắng mặt trời to trong khoảng 2 ngày cho đến khi bột hoàn toàn khô.
  • Cho bột đã khô vào máy xay nhuyễn thành bột mịn và lọc lại qua dây.
  • Bạn có thể bảo quản bột năng bằng cách cho vào lọ, sau đó đậy nắp kín và để ở nơi khô ráo, thoáng mát.

Lưu ý khi sử dụng bột năng

Khi sử dụng bột năng, ngoài việc hiểu bột năng làm từ gì, có một số điều bạn nên lưu ý để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

  • Lượng sử dụng phù hợp: Sử dụng quá nhiều bột năng có thể làm thay đổi kết cấu và hương vị của món ăn.
  • Pha loãng đều trước khi sử dụng: Nếu sử dụng bột năng để làm đặc cho các loại súp, chè, hoặc nước sốt, hãy pha loãng bột năng với một ít nước trước khi thêm vào món ăn. Điều này giúp tránh tạo ra cục bột và đảm bảo sự đồng đều khi kết dính.
  • Tránh sử dụng quá nhiều cho nhóm đối tượng nhất định: Bột năng chứa lượng tinh bột cao và ít chất xơ, vì vậy sử dụng quá nhiều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của người già, người béo phì, người tiểu đường và trẻ em nhỏ tuổi. 
  • Bảo quản đúng cách: Bảo quản bột năng trong nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp. Đậy kín nắp sau khi sử dụng để tránh bụi bẩn và ẩm thấp từ môi trường.

Ăn bột năng có béo không?

Ăn bột năng có thể dẫn đến tăng cân nếu bạn sử dụng quá nhiều hoặc không kết hợp với chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý. 

Chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, 100g bột năng cung cấp khoảng 381 calo, cao hơn nhiều so với các loại ngũ cốc khác như gạo (354 calo/100g) hay yến mạch (363 calo/100g). Bên cạnh đó, bột năng còn được tiêu hóa nhanh chóng, dẫn đến việc tăng lượng đường huyết đột ngột, kích thích cơ thể sản sinh insulin để dự trữ năng lượng dưới dạng mỡ.

Tuy nhiên, nắm được bột năng làm từ gì, bạn sẽ thấy đây không phải là "kẻ thù" hoàn toàn đối với cân nặng của bạn. Hãy sử dụng bột năng một cách thông minh, kết hợp với chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý để có một cơ thể khỏe mạnh, vóc dáng cân đối.

Ăn bột năng có thể dẫn đến tăng cân nếu bạn sử dụng quá nhiều
Ăn bột năng có thể dẫn đến tăng cân nếu bạn sử dụng quá nhiều

Bột năng mua ở đâu? Giá bao nhiêu?

Bột năng có thể mua được ở nhiều cửa hàng thực phẩm, siêu thị hoặc các cửa hàng bán nguyên liệu nấu ăn. Thường thì bột năng được bày bán cùng với các loại bột khác như bột mì, bột bắp tại các kệ hàng liên quan đến nguyên liệu nấu ăn. 

Trong quá trình tìm kiếm thông tin bột năng được làm từ gì có thể bạn sẽ đoán được giá cả của sản phẩm này bởi nguyên liệu củ mì khá rẻ và phổ biến. Giá của bột năng thường dao động tùy thuộc vào thương hiệu, chất lượng, khu vực bán hàng, trọng lượng và chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên giá cả thường rất hợp lý, thường từ vài chục đến vài trăm nghìn đồng cho một bao. Nếu bạn muốn tiết kiệm hơn, bạn cũng có thể tham khảo giá ở các cửa hàng trực tuyến để so sánh và chọn lựa sản phẩm phù hợp nhất với túi tiền.

Hiểu rõ bột năng làm từ gì và các dùng đúng của bột năng mang đến cho bạn nhiều lợi ích thiết thực. Giúp bạn lựa chọn nguyên liệu an toàn, sử dụng bột năng hiệu quả, sáng tạo nên những món ăn ngon,bổ dưỡng cho bản thân và gia đình.