Những loại lá này thường có sẵn trong vườn, đặc biệt ở các miền quê, thường được hái hái để làm rau sống hoặc ăn kèm với một số món ăn đặc sản gia tăng hương vị cho món ngon, đồng thời lại có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe.
Dưới đây là 5 loại lá trong vườn, có thể ăn sống, lại có nhiều lợi ích cho sức khỏe:
1. Lá sung
Theo Đông y, lá sung tính mát, vị ngọt hơi chát, có tác dụng thông huyết, giảm đau, lợi tiểu, tiêu viêm, tiêu đờm, sát trùng, bổ huyết. Dân gian còn dùng lá sung để chữa tê thấp, lợi sữa.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) gợi ý, có thể sử dụng lá sung để hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường do nó có tác dụng giảm glucose. Một nghiên cứu nhỏ thực hiện năm 1998 cho thấy chất chiết xuất từ lá sung giúp giảm lượng đường trong máu sau ăn của những người tham gia, liều lượng insulin họ cần dùng cũng thấp hơn.
Nhiều nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy lá sung và nhựa mủ cây sung có hoạt tính kháng u, chống lại các tế bào ung thư ruột kết ở người, ung thư vú, ung thư cổ tử cung và ung thư gan. Lá sung cũng có thể cải thiện huyết áp và lượng mỡ trong máu.
Sung có thể sử dụng lá, quả ăn kèm với các loại thịt luộc, thịt chua, gỏi cá... Quả sung có thể muối chua, muối xổi ăn kèm cơm nóng. Ngoài ra, còn có thể chế biến thành các vị thuốc có công dụng chữa sỏi thận, sỏi mật khá hiệu quả.
2. Lá ổi
Theo các chuyên gia sức khỏe, trong lá ổi chứa các chất xơ hòa tan và các chất chống oxy hóa giúp giảm lượng Cholesterol xấu trong cơ thể. Mỗi ngày dùng 1 tách trà lá ổi sẽ cải thiện sức khỏe tim mạch, ngăn chặn sự hình thành của các gốc tự do, giảm nguy cơ tai biến, đột quỵ…
Lá ổi là một nguồn cung cấp chất chống ôxy hóa tự nhiên bảo vệ tế bào và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe. Lá ổi chứa các hợp chất chống ôxy hóa như flavonoid, polyphenol và vitamin C, có khả năng bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương do các gốc tự do, ngăn chặn các bệnh lý về tim mạch, ung thư.
Lá ôi không xa lạ với bất kỳ ai, loại lá không già cũng không non được dùng trong các món ăn dân dã như gỏi, nem rán, nem chua... giúp tăng hương vị món ăn rất tốt.
3. Lá đinh lăng
Lá đinh lăng (cây gỏi cá, nam dương sâm) là loại cây được mệnh danh là "nhân sâm của người nghèo", nó là loại cây có họ hàng với Nhân sâm, tên khoa học là Polyscias fruticosa Harms.
Y học cổ truyền xem lá đinh lăng có tính mát, vị hơi đắng, có tác dụng tốt đối với việc giải độc, chống dị ứng, chữa táo bón... Đối với Tây y thì lá đinh lăng có chứa những thành phần tốt cho sức khỏe như:
- Vitamin nhóm B, đặc biệt là vitamin B1 rất tốt cho hệ tim mạch, thị lực và hệ thần kinh.
- Glucozit hỗ trợ tăng cường khả năng co bóp của tim và giảm thiểu lượng Na có trong tim.
- Alcaloid hỗ trợ giảm đau và gây tê hiệu quả.
- Flavonoid giúp ức chế chống lại các loại vi khuẩn có khả năng gây bệnh.
Ngoài lá dùng ăn kèm, thì thân và rễ đinh lăng có thể dùng làm các vị thuốc giúp lợi tiểu, kích thích thèm ăn rất hiệu quả.
Lá đinh lăng có hình xương cá, loại đinh lăng lá nhỏ được ưa chuộng trong các món ăn dân dã như gỏi, nem rán, nem chua... giúp tăng hương vị món ăn rất tốt.
4. Lá mơ lông
Theo Y học cổ truyền, lá mơ lông có vị đắng xen chát, tính mát, có mùi đặc trưng có thể là khó ngửi với nhiều người. Y học hiện đại đã nghiên cứu và tìm thấy trong loại lá này các thành phần như: Tinh dầu, protein, vitamin C, caroten và một số thành phần khác.
Lá mơ có những tác dụng như:
- Đông y dùng lá mơ để sát khuẩn, thanh nhiệt, giải độc, trừ phong, hoạt huyết, chữa đầy hơi, khó tiêu.
- Lá mơ lông chữa tiêu chảy, hỗ trợ điều trị đi ngoài ra máu, kiết lỵ.
- Loại rau gia vị này cũng có tác dụng trong việc giảm ho đờm, hỗ trợ điều trị ho do viêm phế quản.
- Hoạt chất Sulfur dimethyl disulphide trong lá mơ có đặc tính kháng khuẩn, kháng viêm, giúp tiêu diệt vi khuẩn trong đường tiêu hóa.
Lá mơ còn được sử dụng như loại rau ăn kèm với các món ăn như gỏi cá, thịt chó, nem thính...
5. Lá lốt
Theo Đông Y, lá lốt có vị cay, tính ấm do vậy có thể giúp trừ lạnh, làm ấm người và giảm đau khá hiệu quả. Nhờ vào công dụng chữa đau nhức xương khớp, thấp khớp, phong tê thấp các bệnh phụ khoa, say nắng, đau răng...
Theo Y học hiện đại, phần lá và thân của chứa tinh dầu bao gồm beta-caryophylen và chất benzyl axetat, là những thành phần có công dụng chống viêm và giảm đau vô cùng hiệu quả. Ngoài ra, lá lốt còn được dùng để chữa bệnh ngoài da, thấp khớp, nhức đầu, tiêu chảy và đau răng.
Lá lốt thường được sử dụng trong các món ăn như bò nướng là lốt, ốc om chuối đậu...
