Thuồng luồng là con gì? Thủy quái có thể nuốt chửng mọi thứ hay là tưởng tượng?

Nhiều người vẫn đặt ra câu hỏi không biết thuồng luồng là con gì và các sự tích về loài động vật này có đúng hay không. Thực tế, con vật này trong dân gian còn được biết đến với hình dạng dữ tợn cùng sức mạnh vượt trội khiến con người phải e sợ.

1. Thuồng luồng là con gì?

Thuồng luồng hay còn được biết đến với tên gọi tiếng Anh là Water Monster và tiếng Hán sẽ gọi là Giao Long. Theo truyền thuyết dân gian, thuồng luồng là để ám chỉ một loại thủy quái (loại quái vật dữ tợn, sức mạnh lớn). Đặc biệt, chúng thường sống dưới nước và thuộc lớp Bò sát với phần thân mình khá dài cùng chân, vảy lộ ra bên ngoài. 

Khác với những loại động vật khác, thuồng luồng sở hữu kích cỡ khổng lồ và có thể nuốt chửng mọi vật, bao gồm cả con người. Đây chính là đáp án chính phù hợp cho câu hỏi thuồng luồng là con gì.

Bên cạnh đó, có những lời đồn đại cho rằng thuồng luồng có hình dáng bên ngoài khá giống với con rắn cùng phần đầu tương đối giống rồng. Trong cuộc sống hàng ngày, thuồng luồng hay ẩn náu dưới những vùng nước sâu và chờ cơ hội tấn công các ngư dân hay thuyền bè đi ngang qua lãnh hải của chúng. Chính điều này khiến cho con người khá e dè khi đối mặt với chúng.

Thuồng luồng còn được gọi là thủy quái thường sống ở những vùng nước sâu
Thuồng luồng còn được gọi là thủy quái thường sống ở những vùng nước sâu

2. Con thuồng luồng có thật không?

Thay vì hỏi thuồng luồng là con gì, bạn nên tìm hiểu xem loại động vật này có tồn tại thật hay không. Thuồng luồng thường xuất hiện khá nhiều trong những câu chuyện dân gian hay các ghi chép lịch sử của người dân Việt Nam. Trong mỗi câu chuyện, hình ảnh của con thuồng luồng lại được miêu tả khác nhau, một số câu chuyện như: Truyện Sự tích đầm Mực kể, Truyện Đại vương Hai kể, Sách Đại Việt Sử ký toàn thư (phần Ngoại kỷ viết),..

Trong nhiều câu chuyện cổ tích, thuồng luồng còn được xem như hiện thân của vua thủy tề, hà bá hay đời con cháu của họ. Với sức mạnh phi thường loài động vật này được cho rằng sở hữu sức mạnh thiêng liêng của các thần linh. Thuồng luồng thường là đại diện cho lực lượng tự nhiên có thể hại người hoặc cứu giúp người.

Tuy nhiên, thuồng luồng hay giao long chính là sinh vật không có thật. Thậm chí, có nhiều nhà nghiên cứu còn cho rằng thuồng luồng là loài động vật, sinh vật được con người tưởng tượng ra. Họ tưởng tượng từ những đặc điểm của các nhân vật thần thoại và có thật như: Rắn, rồng,... 

Không chỉ tại Việt Nam, thuồng luồng còn xuất hiện trong nền văn hóa Trung Quốc. Đã có nhiều tài liệu khác của nước này cũng kể chuyện mình gặp giao long trên dòng sông Dương Tử. Do đó, một số nhà nghiên cứu cũng cho rằng “nguyên mẫu” của loài thuồng luồng này là cá sấu trên sông Dương Tử nổi tiếng. Vậy nên, nếu bạn muốn tìm lời giải thích cho thắc mắc thuồng luồng là con gì thì đây cũng là một trong những đáp án chính xác.

3. Sự tích về thuồng luồng trong lịch sử Việt Nam

Muốn hiểu hơn về thuồng luồng là con gì, bạn không nên bỏ qua sự tích về nó trong lịch sử Việt Nam. 

3.1. Sự tích đầu thai làm Hoàng tử nhà Lý

Theo tương truyền, vua Lý Thánh Tông (1054 - 1072) đã từng một lần mơ thấy có người rơi xuống từ trên trời và báo mộng rằng 3 năm sau đất nước sẽ bị giặc xâm lấn. Do đó, thủy thần đã đầu thai làm con trai vua nhằm mục đích đánh giặc, giữ nước và đem lại sự hòa bình cho con dân.

Cũng từ đó, Nguyễn Thị Hạo (vợ vua)  đã mang thai suốt 13 tháng mới sinh hạ được Hoàng Lang (người con trai với thân hình to lớn). Đặc biệt, sau lưng của chàng trai này còn có 28 vết hằn giống như vảy rồng.

Chỉ một thời gian sau đó, giặc Vĩnh Trinh đã đến làm loạn tại Phương Bắc. Lúc này, Hoàng Lang xin cha mẹ 5000 quân và đi đánh giặc, chỉ cần lắc mình một cái, chàng bỗng trở thành vị thanh niên tuấn tú.

Đến khi chiến thắng và trở về, Hoàng lang đã được vua ngỏ ý truyền ngôi tuy nhiên anh lại nhất quyết không đồng ý và xin phép trở về thủy quốc. Tại bến Hồ Tây, anh đã biến thành thuồng luồng và biến mất trong làn nước sâu.

Sự tích thuồng luồng đầu thai làm hoàng tử nhà Lý đi đánh giặc
Sự tích thuồng luồng đầu thai làm hoàng tử nhà Lý đi đánh giặc

3.2. Sự tích gắn liền với hồ Ba Bể

Từ thời xa xưa, nhân gian đã truyền tai nhau rằng tại sông hồng và hồ Ba Bể có một con thuồng luồng khổng lồ ẩn mình ở đó. Một khi nó lên khỏi mặt nước, sức mạnh này sẽ làm chấn động mặt bờ và loài vật này sẽ ăn thịt hết các con vật khác bao gồm cả con người. Thậm chí, có nhiều người còn truyền tai nhau rằng con vật này có tiếng kêu vô cùng lớn và vang xa khiến mọi người phải sợ hãi.

3.3. Sự tích về học trò của cụ Chu Văn An biến thành thuồng luồng

Câu chuyện được kể lại rằng, ngày xưa từ thời mà cụ Chu Văn An vẫn còn dạy học ở quê đã có rất nhiều học trò xin được theo học. Trong đó, có một người hôm nào cũng đến thật sớm để nghe thầy giảng dạy và cò thành tích vượt trội, đầu óc thông minh. Thế nhưng, không một ai biết rõ xuất thân của anh ở nơi nào, cha sinh mẹ đẻ là ai,...

Thấy lạ nên cụ Chu Văn An đã theo dõi anh và biến được học trò này khi đến đầm Đại thì đột nhiên biến mất. Lúc này, cụ mới biết rằng mình đã dạy học cho thuồng luồng. Tuy nhiên, vì anh không làm hại ai ngược lại rất chăm chỉ học hành nên thầy đã không vạch trần mà vẫn tiếp tục cho anh theo học.

Đến khi cả nước rơi vào cuộc sống lầm than, hạn hán khắp miền người dân khó khăn cụ đã đến nhờ cậu học trò với tung tích vô cùng bí ẩn kia. Trước sự nhờ vả của thầy, cậu đã bất chấp việc làm trái ý trời và chấp thuận. Bên cạnh đó, cậu cũng đã dặn dò thầy của mình nếu gặp chuyện gì đó sau này hãy sắp xếp chu toàn.

Bằng khả năng của mình, cậu đã hô mưa gọi gió và giúp đỡ nhân gian. Tuy nhiên cũng chính điều này khiến cậu bị trừng phạt. Đến sáng hôm sau, người dân đã nhìn thấy xác của một con thuồng luồng to chết trôi nổi giữa hồ. Lúc này, cụ Chu Văn An cảm thấy vô cùng tiến hận cho học trò của mình và cùng người dân làm lễ mai táng cho cậu. Sau đó, lập nên một miếu thờ hiện nay chính là miếu Linh Đàm nằm ngay tại Hà Nội.

Miếu Linh Đàm nằm ngay tại Hà Nội dùng để thờ thuồng luồng
Miếu Linh Đàm nằm ngay tại Hà Nội dùng để thờ thuồng luồng

4. Hình ảnh thuồng luồng trong tín ngưỡng văn hóa

Nếu bạn đã biết được thuồng luồng là con gì nhất định không được bỏ qua thông tin liên quan đến hình ảnh của nó trong các tín ngưỡng văn hóa.

4.1. Người Thái

Để tìm được đáp án cho thuồng luồng là con gì, hãy cùng xem xét các thông tin về hình ảnh loại động vật này trong tín ngưỡng của người Thái. Xét theo truyền thuyết văn hóa của người Thái, họ biến thể hình ảnh của con rắn như là thần thuồng luồng hay thần rồng. Vị thần này có vai trò làm chủ con sông, một khúc sông hoặc một vùng đất bất kỳ. Đến ngày nay, tín ngưỡng thờ thuồng luồng vẫn được các người dân Thái lưu giữ.

4.2. Người Tày

Nhiều người dùng không biết được rằng thuồng luồng là con gì và hình ảnh của nó thế nào đối với tín ngưỡng của người Tày. Thuồng luồng với người Tày được xem như vị thần vô cùng gần gũi với người Tày. Trong cuộc sống hàng ngày, con vật thiêng liêng này không chỉ chăm lo cho đời sống và còn giúp đỡ người dân dẫn nước, đắp đê ngăn lũ.

Cũng chính vì thế, thuồng luồng trở thành con vật thiêng liêng đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân nơi đây. Qua đó, phản ánh được tín ngưỡng thờ thần nước cùng quan niệm nguyên thủy về sự tồn tại của thế giới thuộc về nước.

Đặc biệt, họ còn thường xuyên tổ chức các lễ hội được dành riêng cho thần nước như: Lễ hội Vằng khắc hay Lễ hội Phài Lừa. Trong ngày lễ này, họ sẽ tổ chức các trò chơi liên quan đến nước cùng nhiều thử thách độc đáo nhằm tưởng nhớ đến thần thuồng luồng đã hy sinh bản thân để đẩy lùi quân xâm lược.

Lễ hội Phài Lừa của người Tày dành riêng cho thần nước
Lễ hội Phài Lừa của người Tày dành riêng cho thần nước

5. Một số sinh vật huyền thoại Việt Nam khác

Bên cạnh nghi vấn thuồng luồng là con gì, bạn cũng không nên bỏ qua thông tin về một số sinh vật huyền thoại khác của Việt Nam, bao gồm:

  • Con Nghê chính là linh vật hư cấu mang đậm chất Việt. Con vật này thường được đặt ở những vị trí như: Cổng làng, cổng đình. trước cửa nhà,... với mục đích bảo vệ cho gia chủ và xua đuổi tà ma, quỷ dữ.
  • Rồng chính là linh thú cao cấp nhật được biết đến với biểu trưng cho quyền lực tối cao. Với khả năng luân chuyển càn khôn giúp mưa thuận gió hòa, đại cát đại lợi giúp cho rồng càng được mọi người coi trọng. Loài vật này không chỉ được đặt tại những nơi quan trọng mà còn được điêu khắc trong các công trình, kiến trúc lớn.
  • Kỳ lân chính là linh vực vô cùng phổ biến ở thời Lê Sơ. Sinh vật huyền thoại này khá thiện lương không bao giờ gây hại đến các sinh vật khác. Do đó, nó là hình ảnh tượng trưng cho những điều thanh cao, tốt đẹp, quyền lực.
  • Con Kìm là một loại quái vật biển thần thoại với phần đuôi hình tròn. Mỗi khi loài vật này đập sóng, những trận mưa trên trời sẽ lập tức rơi ngay xuống. Đặc biệt, loài vật này thường được đặt ở 4 góc mái với mục đích tạo ra một dạng bùa yểm giúp cầu an, tránh cháy nổ.
  • Hổ từ lâu đã trở thành sinh vật vô cùng quen thuộc trong văn hóa Việt nam. Loại động vật này có mặt khá nhiều trong những câu truyện cổ tích, sự tích với biểu tượng đặc trưng cho sức mạnh, quyền uy. Hiện nay, hổ thường được người dân thờ trong các kiến trúc cổ, miếu, đình thờ,...
  • Chim Lạc là một trong các linh vật cổ xưa nhất của người Việt Nam. Linh vật này mang ý nghĩa tượng trưng cho người dân Việt với cảm giác cùng chung cội nguồn và xây dựng nên các khát vọng sống tốt hơn mỗi ngày.
Chim Lạc thường được khắc trên trống đồng ngày xưa
Chim Lạc thường được khắc trên trống đồng ngày xưa

Có thể thấy, lời giải đáp chi tiết cho thuồng luồng là con gì cùng những sự tích liên quan đến loại động vật này giúp ích khá nhiều cho người xem. Ngoài ra, hãy tham khảo thêm một số loài sinh vật huyền thoại khác để nâng cao kiến thức của mình.